Rodzaje soli – Dziesiątki możliwości

Jedna szczypta soli wystarczy aby podnieść smak potrawy. Jedna garść soli wystarczy aby zabezpieczyć schody przed oblodzeniem i uchronić naszych domowników przed niechcianym wypadkiem.

Sól to nie tylko doskonałe źródło składników mineralnych takich jak: magnez, wapń, cynk, czy mangan, to również niezastąpiony środek do usuwania lodu i śniegu.

Dzięki temu, że sól w postaci chlorku sodu to związek relatywnie tani, znajduje ona zastosowanie w różnych procesach produkcji żywności, od konserwowania wędlin, przez produkcję sera po wypiek pieczywa.

Ale zaraz, zaraz sól do drogi i sól do spożycia to dwie różne substancje. Dziś dowiemy się nieco więcej o rodzajach soli. Czytaj dalej!

 

Główne rodzaje soli

 

Na wstępie warto zaznaczyć, że różnych rodzajów soli jest cała masa. Jej podział możemy rozpocząć od wyłonienia głównych metod pozyskiwania soli. Następnie przejdziemy do konkretnych podgrup soli uzyskiwanej w procesie uszlachetniania lub przystosowania materiału początkowego w konkretny sposób. No to zaczynamy!

 

1. Sól kamienna

Pierwszą główną kategorią soli, są sole kamienne inaczej Halit. Wiele osób na pewno zdziwi się, ale sól pozyskiwana z kopalni jest niczym innym jak solą morską lub solą z wód jezior słonych, uwięzioną pod ziemią dzięki procesowi przenikania wód do gruntu.

Sól kamienna składa się w 40% z sodu oraz 60% z chloru przy dość pospolitym występowaniu różnego rodzaju domieszek. Przykładem może być ił będący domieszką soli wielickiej nadający jej szarej barwy, lub hematyt nadający soli kamiennej pomarańczowej barwy.

Wydobywana w kopalni sól w postaci bloków jest produktem często zanieczyszczonym i nienadającym się do spożycia. Proces wydobycia soli jest podobny do wydobywania węgla. Tak otrzymana sól musi być odpowiednio rozdrobniona, przesiana oraz oczyszczona w celu uzyskania kolejnej grupy produktów.

Dodatkowym sposobem na wydobycie soli z kopalni jest utylizacji wody wpływającej do kopalni. Przykładem tego typu produkcji może być kopalnia w Wieliczce.

Liderem w produkcji soli kamiennej w Europie są niewątpliwie Niemcy. Z danych za 2013 rok wynika, że odpowiadają oni za 28% całej produkcji soli kamiennej.

 

2. Sól warzona – sól kuchenna

W procesie oczyszczania i wzbogacania soli kamiennej uzyskujemy sól warzoną, która w co najmniej 99% składa się z chlorku sodu. W zależności od użytych technik uszlachetniających sól warzona może tracić cenne mikroelementy występujące w naturalnej soli kamiennej oraz zyskiwać wyraźnie bardziej słony smak. Częstą praktyką jest dodawanie do soli warzonej pewnej domieszki jodu mającej za zadanie uzupełniać jego braki w diecie.

Ok teraz zrobi się trochę ciekawiej, ponieważ przechodzimy do soli kuchennej. To prawda, że sól ważona może być solą kuchenną ale nie każda sól kuchenna jest solą drogową. Dzieje się tak, ponieważ część rodzajów soli kuchennej jest wytwarzana z soli kamiennej bez jej nadmiernego oczyszczania. Jest to szczególnie widoczne w specjalnych rodzajach soli gruboziarnistej z widocznymi zabrudzeniami. Nie obawiajmy się tego typu soli, jest ona nieco droższa ale za to zawiera znacznie więcej mikroelementów korzystnych dla naszego zdrowia.

Kolejnym rodzajem soli kuchennej jest sól smakowa. Tutaj różnica w składzie wynika nie z obecności mikroelementów prosto z soli kamiennej a bardziej z obecności dodatków smakowych jak przyprawy i zioła. Popularnym dodatkiem w takich mieszankach soli jest: czosnek, pieprz, suszone warzywa lub glutaminian sodu.

 

3. Sól morska

Prawdopodobnie jest to najbardziej pierwotna forma soli pozyskiwanej przez człowieka. Jej początki sięgają prehistorii , kiedy to w procesie gotowania wody morskiej, bagiennej lub zalewowej w celu uzyskania solanki.

Sól morska jest ceniona za swój niezwykły smak niewymagający dodatkowego uszlachetniania. Ze względu na inną strukturę kryształów, sól morska jest bardziej atrakcyjna kulinarnie od soli kuchennej. Niestety odparowywanie wody w celu uzyskania soli morskiej przekłada się na jej cenę. Będzie ona droższa od zwyczajnej jodowanej soli kuchennej.

Główną różnicą pomiędzy solą kuchenną a solą morską jest zawartość chlorku sodu. W przeciwieństwie do swojego tańszego odpowiednika, sól morska zawiera jedynie 34% chlorku sodu a resztę składu uzupełnia licznymi składnikami odżywczymi takimi jak: chrom, cynk, fosfor czy jod.

 

4. Sole egzotyczne

W tej kategorii zawieramy różnego rodzaju sole importowane, które znajdują uznanie z uwagi na specyficzne cechy takie jak kolor, smak czy region pochodzenia. Cena i wartość tego typu soli w znacznym stopniu zależą od obecnego trendu a ich specjalne wartości zdrowotne są kwestią subiektywną.

Do tej rodziny soli zaliczamy np. sól himalajską z delikatnym różowym odcieniem, który zawdzięcza zawartemu w niej żelazu, bądź sól Hawajską, która dzięki interakcji z skałami wulkanicznymi nabiera ciekawego musującego smaku oraz czarnej barwy.

 

5. Sól drogowa

Chyba najbardziej znany rodzaj soli zaraz po tej kuchennej. Sól przemysłowa stosowana głównie do usuwania śniegu i lodu nie jest w żadnym stopniu przydatna do spożycia. Dodatek substancji nierozpuszczalnych w wodzie takich jak piach oraz żelazocyjanku potasu powodują, że ta sól jest niezwykle szkodliwa dla organizmu ludzkiego i nie powinna być stosowana w przemyśle spożywczym.

Nie mniej jednak sól kuchenna może w pewnym stopniu radzić sobie z oblodzeniem ale tylko do pewnej temperatury. O tym jak sól roztapia lód dowiesz się w tym artykule.

 

Sól soli nie równa?

 

I doszliśmy do końca analizy głównych rodzajów soli. Bez wątpienia wachlarz różnego rodzaju wariantów kolorystycznych, smakowych i funkcjonalnych pospolitego NaCl jest oszałamiający. Pamiętajmy jednak, że bez względu na rodzaj soli, powinniśmy bacznie monitorować jej obecność w naszej diecie. Wiele produktów spożywczych jest nadmiernie przesalana w celu sztucznego podniesienia smaku. Dieta obfita w sól nie jest na pewno zdrowa i może prowadzić do wielu chorób takich jak nadciśnienie tętnicze a nawet rak żołądka.

Wybierając sól w celach spożywczych warto kierować się jakością i postawić na bogatą w mikroelementy sól zapewniającą naszemu organizmowi tego czego potrzebuje.

Z kolei decydując się na zakup soli drogowej pamiętajmy, że w tym przypadku również cena nie powinna być głównym czynnikiem decydującym o zakupie. O tym gdzie najlepiej kupić sól drogową decyduje szereg czynników. Chcesz się dowiedzieć gdzie najlepiej zaopatrzyć się w sól drogową? Sprawdź ten artykuł!